Байтанаев Бауыржан Әбішұлы
Орта ғасыр археологияcs бөлімінің Бас ғылыми қызметкері. Тарих ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА академигі
1979-1984 жылдары Шымкент педагогикалық институтының тарих факультетінде оқыды.
1984 жылы Жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін аға ғылыми қызметкер Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-мұражайына жолданды.
1987 жылы Оңтүстік Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайының ескерткіштерді қорғау бөлімінің ғылыми қызметкері.
1991 жылы Оңтүстік Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайының Тарих, археология және этнография бөлімінің меңгерушісі.
1993 жылы "А. А. Диваевтың тарихи-өлкетану қызметі" тақырыбында тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация қорғау.
2000 жылы М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің археологиялық экспедициясының жетекшісі. "Қазақстан тарихы және музей ісі" кафедрасының доценті.
2002-2006. М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің "Археология және этнология" кафедрасының меңгерушісі..
2007 жылы М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің "Археология" ғылыми-зерттеу орталығының директоры.
2008 жылы "Ежелгі және ортағасырлық Испиджаб" тақырыбында тарих ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация қорғады.
ҚР БҒМ Ғылым комитетінің Ә.Х. Марғұлан атындағы Археология институты директорының орынбасары.
2010-2021 жылдары Ә.Х. Марғұлан.Археология институтының бас директоры. ҚР БҒМ Ғылым комитетінің
2012 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі.
2017 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі.
Урбанизация және Қазақстанның қалалық мәдениетінің пайда болу мәселелерімен айналысатын көп жылдық тәжірибесі бар Археолог. Қазақстанның тарихи-мәдени мұрасын сақтауға және зерттеуге елеулі үлес қосты. Археология ғылымында бірқатар танылған жаңалықтар бар. Ол алғаш рет солтүстік-батыс Тянь-Шань тау бөктерінде қола дәуірінің қонысын ашты, онда үш мың жыл бойы Қазақстанның урбанизациялық процестерінің серпіні байқалды. Ғалымдар археологиялық зерттеу арқылы Шымкент қаласының 2200 жылдық жасын анықтады. Ежелгі Испиджабтың Тарихи топографиясы зерттелді. Сондай-ақ, қазақ батырларының Сарыарқа кесенелері ашылып, зерттелді. Олардың антропологиялық және этномәдени байланысы дәлелденді. Ежелгі және ортағасырлық Қазақстан халқының этникалық тарихы мен шаруашылық-мәдени дамуының теориялық мәселелеріне маманданған. Оңтүстік Қазақстан археологиясында ашылған жаңалықтардың ішінде Қаржантау үлгісіндегі қола дәуіріндегі қоныстар мен Боралдай шатқалдарының ежелгі металлургиялық шеберханалары бар.
Қазақстан археологиясы бойынша іргелі еңбектер дайындалды. ҚР БҒМ ҒК гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру жобаларын іске асыруға белсенді қатысады. Ежелгі және ортағасырлық Қазақстанның археологиясы бойынша көптеген жарияланымдар мен монографиялардың авторы және бірлескен авторы.
Парақшалар
Қолжазбалар:
1 Байтанаев Б.А. Историко-краеведческая деятельность А.А. Диваева: Автореф. дис. … канд. ист. наук: 07.00.02. – Алматы, 1993. – 24 с.
2 Байтанаев Б.А. Древний и средневековый Испиджаб: Автореф. дис. … д-ра ист. наук: 07.00.06. – Алматы, 2008. – 53 с.
Scopus базасында индекстелетін журналдарда шыққан мақалалар тізімі:
1. Байтанаев Б.А. Из истории общества археологии, истории и этнографии при Казанском Императорском университете // Поволжская археология, 2018, 4(26), с. 284–294.
2. Vagheesh N. и др. (co-author Baitanayev, B.A.). The formation of human populations in South and Central Asia / Science. vol. 365 no. 6457. 2019. DOI: 10.1126/science. aat7487. https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId= 57210885369.
3. Baitanayev, B.A., Koltsov, P.M., Obukhov, Y.D. Investigating international trade in the golden horde: Imported glazed ceramics from Majar // Oriental Studies, 2019, 45(5), с. 855–871.
4. Байтанаев Б.А., Кольцов П.М., Гаджиев М.С. Инфраструктура северной ветви Великого Шелкового пути на участках: Западный Казахстан - Нижнее Поволжье - Подонье - Северный Кавказ // Поволжская археология, 2019, 4(30), с. 8–22.
5. Байтанаев Б.А., Петров П.Н., Шайхутдинова Е.Ф. Монетная реформа Кепек хана в свете результатов исследования состава монетного серебра методом РФА // Поволжская Археология. №4(30). 2019. С. 43-54.
6. Байтанаев Б.А., Железняков Б.А. Погребальные зороастрийские сосуды из Южного Казахстана // Поволжская Археология, 2020, 2(32). C. 119–129.
РИНЦ базасында индекстелетін журналдарда шыққан мақалалар тізімі:
1. Байтанаев Б.А., Ергешбаев А.А., Шаяхметов А.Х. Сторожевые холмы в фортификации юга Казахстана // Вестн. Калмыцкого ун-та. - 2019. - № 4. - C. 21-29
2. Байтанаев Б.А., Нигматова С.А. Карпологический анализ материалов кургана Урджар // Археология Казахстана. 2019. № 4 (6). С. 64-78.
3. Байтанаев Б.А., Петров П.Н., Шайхутдинова Е.Ф. Квантитативный анализ монетного серебра денежной реформы хана Кепека методом ОЭСА // Археология Казахстана. №3 (9), 2020. С. 107-121.
4. Байтанаев Б.А., Ергешбаев А.А., Шаяхметов А.Х., Антонов М.А. Сторожевые «башни» Испиджаба в археологической картографии // Учен. зап. Казан. ун-та. Сер. Гуманит. науки. – 2020. – Т. 162, кн. 3. – С. 9–20
Білім және ғылым саласында сапаны қамтамасыз ету комитеті ұсынған журналдар тізімі:
1. Байтанаев Б.А., Горячев А.А., Сараев В.В., Шаяхметов А.Х. Археологические исследования памятников раннего железного века в предгорьях Каратау и у северных склонов хребта Каржантау // Известия НАН РК / Серия общественных и гуманитарных наук. Алматы, 2017. № 1(311). С.143-159.
2. Байтанаев Б.А., Ергешбаев А.А., ШаяхметовА.Х., Бейсенов Н.Б., Отар А.Н., Байтанаев Е.Б., Байтанаева А.Б. «Сторожевые башни» Испиджаба» (предварительные итоги) // Электронный научный журнал «edu.e-history.kz». 2018. № 3 (15).
3. Baitanayev, B.A. Settlement of the Late Bronze Age in Karzhantau foothill // Bulletin of National Academy of Sciences of the republic of Kazakhstan. № 3. 2018. P.216–223.
4. Байтанаев Б.А., Петров П.Н. Третий Сайрамский клад 2014 года // Вестник КазНПУ. Серия «Исторические и социально-политические науки». Алматы. №3(62), 2019. С. 365-368.
5. B.А. Baitanayev, A.A. Yergeshbayev, A.Kh. Shayakhmetov “Watchtowers” of Ispidzhab // News of the National academy of sciences of the Republic of Kazakhstan. Series of social and human sciences. Volume 2, Number 324 (2019), 175–184 p.
6. B.А. Baitanayev, A.A. Yergeshbayev, A.Kh. Shayakhmetov, M.A. Antonov Geographical information systems in archaeological cartography of South Kazakhstan // Bulletin of National academy of sciences of the Republic of Kazakhstan, Volume 4, Number 386 (2020), 321–330 p.
Монографиялар:
1. Байтанаев Б.А. Древний Испиджаб (Средневековые города Южного Казахстана на Великом Шёлковом пути). — Шымкент: Алматы, 2002. — 110 с.
2. Байтанаев Б.А. А.А. Диваев: очерк жизни и деятельности. — Шымкент: Алматы, 2004. — 260 с.
3. Байтанаев Б. А., Потапов С. А., Грищенко А. Н. Новые петроглифы Каратау. — Алма-Ата: Кумбез, 2007. — 112 с.
4. Байтанаев Б. А. Древности Бургулюка. — Алма-Ата, 2011. — 224 с.
5. Байтанаев Б. А. История Шымкента: 2200 лет по археологическим источникам. — Алма-Ата, 2012. — 251 с.
6. Байтанаев Б. А., Елгин Ю. А. Мечеть Джами в Шымкенте. — Алма-Ата, 2012. — 166 с.
7. Байтанаев Б.А., Ёлгин Ю.А. Культовая архитектура Южного Казахстана: Архитектурно-археологические исследования памятников позднего ислама. – Алматы,
2013. – 302 с.
8. Байтанаев Б.А. Сайрамский клад: Средневековое золото. Алматы, 2013. – 238 с.
9. Байтанаев Б.А. Керамика Сайрама. – Алматы, 2016. – 316 с.
10. Байтанаев Б.А., Петров П.Н., Брагин А.О. Монеты династии Тимуридов на территории Южного Казахстана. Каталога. Алматы, 2019. 202 с.
11. Байтанаев Б.А., Петров П.Н., Брагин А.О. Денежное обращение в Южном Казахстане в III – XV вв. Книга 1. Алматы: Институт археологии им. А.Х. Маргулана. 2020. 260 с.