Макарова Лидия Александровна

Лидия Александровна Макарова 1926 жылы 18 тамызда Самара губерниясының Сергиевск ауданы Елшанка ауылында қызметкердің отбасында дүниеге келген.

1942 жылы НКПС-тың шақыруы бойынша 8-сыныпты бітіргеннен кейін Алматы теміржол техникумының «Техникалық және азаматтық ғимараттар» бөліміне түсіп, оны 1944 жылы аяқтап, құрылыс технигі мамандығын алды.

1944–1945 жылдары жолдама бойынша Ульянов облысындағы Шарлов құрылыс материалдары комбинатында құрылыс технигі, кейін прораб ретінде жұмыс істеді.

1946–1947 жылдары кешкі мектепте оқып, орта білім алды.

1948 жылдан 1953 жылға дейін С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің биология және топырақтану факультетінде оқыды. Мамандығы – зоолог, палеозоолог.

1953-1958 жылдары Кемеров облысы және Междуреченск қаласының орта мектептерінде биология және химия пәнінің мұғалімі болып жұмыс істеді.

1958-1968 жылдары Қазақ КСР Ғылым академиясының Зоология институтының палеобиология зертханасында жұмыс істеді.

1968 жылы Л.А. Макарова Қазақ КСР Ғылым академиясының Тарих, археология және этнография институтының археологиялық технология зертханасына аға лаборант болып қабылданды. Мұнда ол Қазақстандағы археозоологиялық зерттеулер бойынша алғашқы ғылыми қызметкер-маман ретінде көптеген жылдар бойы жұмыс істеді.

Л.А. Макарова шамамен 30 археологиялық ескерткіштің остеологиялық материалын зерттеді: Қараүңгір, Виноградовка XIV, Шалкия I, Тельман, Кеноткель VIII, Тұзды көл I, Евгеньевка II, Ливановка, Ботай, Вишневка I, Сергеевка, Тоқсанбай, Шағалалы, Бұғылы, Қарқаралы, Шортанды бұлақ, Суық бұлақ, Баландино, Сарғара, Атасу, Петровка II, Новоникольское I, Конезавод III, Мыржық, Зевакино, Берел, Отырар, Күлтөбе (Жыланқарауыл) және Талғар.

Л.А. Макарова Институттың зертханасында ғана емес, сонымен қатар далалық жағдайда да археозоологиялық зерттеулер жүргізді. Қазақстанның басқа ғылыми және оқу орындарының шақыруы бойынша ол қазба жұмыстары кезінде жануарлар сүйектерін жинау және алғашқы далалық зерттеулер жасаған, әсіресе Атасу және Ботай қоныстарында көп материал өңделген.

1999-2001 жылдары халықаралық экспедиция аясында зейнеткерлік жасында болған Л.А. Макарова Шығыс Қазақстанның Алтай қорғандарынан жылқы сүйектерін зерттеуге қатысып, осы зерттеулердің нәтижелері бойынша осы жылқылардың биометриясы туралы кітап шығарды.

Ғылыми қызметі барысында Л.А. Макарова 15 ғылыми мақала және 2 монография (біреуі тең авторлықта) жариялады.

Лидия Александровна Макарова 2007 жылы 11 тамызда Астана қаласында қайтыс болды.
 

Монографиялар
1.    Ахинжанов СМ., Макарова Л.А., Нурумов Т.Н. К истории скотоводства и охоты в Казахстане. - Алма-Ата, 1992. – 217 с.
2.    Макарова Л.А. Биометрия лошадей двух Берельских курганов. – Астана: Изд-во ТОО «Агроиздат», 2007. – 112 с.

Мақалалар
1. Макарова Л.А. Первые находки остатков лошади Стенона в Казахстане // Материалы по истории фауны и флоры Казахстана. Т.1. Издательство АН КазССР. – 1955. С. 29-39.
2. Макарова Л.А. Распространение лошади Стенона на территории Казахстана // Материалы к конференции по зоогеографии суши. – Алма-Ата, Издательство АН КазССР. – 1960. С. 92-93.
3. Макарова Л.А., Орловский Э.Р. Голотипы, хранящиеся в палеобиологической коллекции Музея природы института зоологии АН КазССР // Материалы по истории фауны и флоры Казахстана. Т.3. Издательство АН КазССР. – 1961. С. 183-187.
4. Макарова Л.А. Ископаемые зайцеобразные Западной Сибири и Казахстана // Проблемы зоологических исследований в Сибири / Материалы 2-го совещания зоологов Сибири. 1962. С. 46-49.
5. Макарова Л.А. Предварительные сообщение о животных поселения эпохи бронзы Чаглинка // По следам древних культур. (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1970. С. 269-276.
6. Макарова Л.А. Териофауна пещеры Караунгур // Археологические исследования в Казахстане (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1973. С. 146-156.
7. Макарова Л.А. Кости животных из некоторых археологических раскопок в Казахстане // В глубь веков. (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1974. С. 201-206.
8. Макарова Л.А. Кости животных из курганов Зевакинского могильника // Древности Казахстана (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1975. С. 161-167.
9. Макарова Л.А. Характеристика костного материала из поселения Саргары // Прошлое Казахстана по археологическим источникам (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1976. С. 211-226.
10. Макарова Л.А. Дикие млекопитающие из археологических памятников эпохи неолита и бронзы Казахстана // История биогеоценозов СССР в голоцене / Сборник. Издательство АН КазССР. – 1976. С. 268-270.
11. Макарова Л.А. Животные Атасу и других поселений Центрального Казахстана // Археологические исследования в Казахстане (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1977. С. 124-131.
12. Макарова Л.А. Материалы к охотничье-промысловой фауне эпохи неолита и бронзы Казахстана // Археологические памятники Казахстана (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1978. С. 130-139.
13. Макарова Л.А. Кости из двух поселений эпохи бронзы в Северном Казахстане // Археологические исследование древнего и средневекового Казахстана (Археологический сборник). Издательство АН КазССР. – 1980. С. 141-151.
14. Макарова Л.А., Нурумов Т.Н. Ископаемые кости животных из поселения Токсанбай (Предварительное сообщение) // Известия НАН РК. Серия общественных наук. 1 (219). Алматы, 1999. С. 70-79.
15. Нурумов Т.Н., Макарова Л.А., Кузнецова Э.Ф. Описание остеологических остатков с поселений Ботай и Кеноткель // Ботайская культура / Зайберт В.Ф. / Алматы: ҚазАқпарат, 2009. С. 406-435.

Далалық зерттеулердің есептері, қолжазбалар
1. Макарова Л.А. Личное дело // Архив ИА КН МОН РК. Ф. 1, оп. 1, д. 108, 64 л.
2. Макарова Л.А. Домашние и дикие животные эпохи неолита и бронзы Казахстана // Архив ИА КН МОН РК. Ф. 2, оп. 2, д. 1786а, 5 л.
3. Макарова Л.А. Лошадь стоянки Соленое озеро 1 // В рукописи (15 стр.)
4. Макарова Л.А. Кости животных поселений Ботай // В рукописи (15 стр.)
5. Макарова Л.А. Фауна эпохи поздней бронзы Центрального Казахстана (по раскопам поселений Атасу и Мыржык) // В рукописи (45 стр.)
6. Макарова Л.А. Отчет по теме: Домашние и дикие животные эпохи неолита и бронзы Северного и Центрального Казахстана // В рукописи (160 стр.)